Bugün yazılım sektöründe çalışan tanıdıklarla bir araya geldiğim mini buluşmalardan birindeydim :) Oldukça keyifli konular konuşma fırsatımız oldu.
Bu konulardan bir tanesi de “Mentorluk” üzerineydi. Mentorluk, daha önce sevgili Fatih Kadir Akın ile de oldukça üzerine kafa patlattığımız bir kavramdı. Çünkü bu sıfat bizce “birinin hayattaki akıl hocası olmak” gibi altında büyük bir anlama sahip olduğu için, ancak mentorun hayatta karşısındakinden çok daha deneyimli, karşı tarafın zihnini açan ve alanında otorite olduğu kabul edilmiş birisi olduğunda kullanılabilecek bir ağırlıktaydı.
Daha sonra kurumlar, departmanlar, topluluklar “mentor-mentee” programları başlatıp, sektörde birçok uzman kişinin kendisine “mentor” diyemediği bir ortamda bu kavramı neredeyse bir fast-food ürünü gibi kullanmaya başladılar.
Her ne kadar yukarıdaki ifadelerim “olumsuz bir yargı” içeriyor gibi tınlasa da, aksine bunun işe yaradığını, birçok kişiye yardımcı olduğunu da gözlemledim.
Ancak içeriğe baktığımızda, buradaki iletişimin mentorluk gibi “hayat görüşü” bağlamında değil de, daha çok birçok kişinin bilhassa yazılımın ilk dönemlerinde konulara nasıl yaklaşması gerektiğini aktaracak kapsamda bir “koçluk” olduğunu fark ettim.
Kavramsal olarak iki kavramın arasındaki farkı Wikipedia alıntıları ile şöyle aktarmak isterim:
Bazen koçluk, iki kişi arasında gayri resmi bir ilişki anlamına gelebilir. Biri diğerinden daha fazla deneyime ve uzmanlığa sahip olabilir, ikincisi öğrendikçe tavsiye ve rehberlik sunar. Fakat koçluk, daha genel hedeflerin veya genel gelişimin aksine, belirli görevlere veya hedeflere odaklanarak mentorlukdan farklıdır.
Geniş deneyime sahip biriyle öğrenmek isteyen biri arasında bir öğrenme ve gelişme ortaklığıdır. Bir uzmanla etkileşime geçmek, kültürel araçlarla ve içinde uzmanlık kazanmak için de gerekli olabilir. Mentorluk tecrübesi ve ilişki yapısı “psikolojik sosyal destek, kariyer rehberliği, rol modelleme ve protégé’lerin ve mentorlerin dahil olduğu mentorluk ilişkilerinde meydana gelen iletişimi” etkilemektedir.
Kısacası “koçluk” birinin “yazılıma başlaması”, “kariyer hedeflerini belirlemesi” gibi sonuç odaklı bir pragmatik ilişki iken; “mentorluk” biraz daha kültürel ve psikolojik gelişime kadar kişinin kendisini yeniden tanımlayabilmesine kadar uzanacak bir rol modellik içermekte.
Yazının ana noktası oldukça kısa olduğu için bu kısalıkta tutmanın faydalı olacağını düşünüyorum, kalın sağlıcakla 👋